Project

Vlaanderen heeft door zijn intensieve veehouderij een grote vraag naar eiwitrijke voedergewassen. Ook voor humane voeding wordt momenteel heel wat soja geïmporteerd. Door het gebrek aan eigen geteelde eiwitrijke gewassen is Vlaanderen sterk afhankelijk van de import van soja uit voornamelijk Zuid-Amerika. In België gaat het om zo’n 700.000 ton.

De grote vraag naar eiwitrijke gewassen zorgt voor fikse prijsstijgingen en marktspeculatie. De prijs voor soja stijgt al jaren en piekte eind 2012 al boven de 500 euro per ton. Bovendien roept de import van soja maatschappelijk en ecologische vragen op. Er wordt aan grootschalige ontbossing gedaan om aan de stijgende vraag naar soja te kunnen voldoen. Ontbossing zorgt voor een verlies van de biodiversiteit, erosieproblemen, klimaatverandering en ook sociale problemen voor de bevolking, waardoor steeds groter verzet tegen deze praktijken ontstaat. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er alsmaar meer vraag is naar lokaal geproduceerde verantwoorde grondstoffen. De consument hecht steeds meer belang aan het sluiten van de kringlopen. Daarbij wil de Europese consument steeds vaker GGO-vrije soja, die amper geteeld wordt in soja-exportlanden. De teelt van soja in Vlaanderen kan aan deze noden voldoen.

In de zoektocht naar opties om de afhankelijkheid van geïmporteerde soja te verminderen, wordt onderzocht of de Vlaamse landbouwer zelf soja kan telen. Resultaten uit een voorgaand LA-traject “Introductie van sojateelt in Vlaanderen” tonen aan dat de teelt van soja in Vlaanderen heel wat mogelijkheden biedt. De opbouw van teelt technische kennis bij onderzoekers en pionier-landbouwers is volop aan de gang want de teelt van soja is interessant in Vlaanderen. Het succes ervan hangt samen met de rendabiliteit van deze teelt. Zowel de opbrengst per hectare moet stijgen alsook het eiwitgehalte van de sojabonen moet voldoende hoog zijn. Dit laatste is voornamelijk van toepassing op de humane voeding waarvoor een hogere prijs gegeven wordt. Een hogere prijs zou ook kunnen gerealiseerd worden door in te zetten op de meerwaarde van lokaal geteelde soja binnen de diervoedingssector.

Met een nieuw LA-traject ‘Naar een duurzame en rendabele sojateelt in Vlaanderen’ focussen we op het succesvol inpassen van de sojateelt in de huidige teeltrotatie. Door in te zetten op kennisopbouw en opvolgen van praktijkpercelen zetten we in op twee niveaus, fundamenteel onderzoek en praktijk, om de primaire doelgroep te ondersteunen.

Het creëren van verschillende afzetmarkten voor de landbouwer is een andere piste om de sojateelt in Vlaanderen te verhogen.

Soja-project 2019 - 2023

Proefveldwerking om eiwitopbrengst te verhogen (werkpakket 1)

De verhoging van de eiwitopbrengst is belangrijk om de rendabiliteit van de teelt te verhogen. Hierbij speelt de rassenkeuze een eerste belangrijke rol. De sojateelt in Europa wint aan interesse bij veredelingsbedrijven om vroegafrijpende rassen op de markt te brengen. Binnen dit project willen we de nieuwe rassen testen onder Vlaamse omstandigheden. Ze worden gescreend op opbrengstpotentieel, eiwitgehalte en tolerantie tegen Sclerotinia en Rhizoctonia.

Een andere belangrijke parameter is het inoculeren van sojaplanten met stikstoffixerende bacteriën. Sinds het voorgaande project zijn er al diverse inoculatieproducten op de markt commercieel beschikbaar gesteld. Niet elk product is even toepasbaar onder Vlaamse omstandigheden en vereist dus ook een screening ervan.

Leren van praktijkpercelen om eiwitopbrengst te verhogen (werkpakket 2)

Door samen te werken met landbouwers ontstaat er een wisselwerking tussen praktijk en onderzoek. Het opvolgen van praktijkpercelen en het aanleggen van proeven bij landbouwers zorgt voor een snelle kennisuitwisseling. Landbouwers komen in contact met het onderzoek, onderzoekers zullen fundamentele info uit de praktijk capteren. Het resultaat is een wisselwerking met belangrijke meerwaarde voor de sector. Binnen dit werkpakket komt de monitoring van ziekten en plagen aan bod en wat de mogelijkheden zijn van gewasbeschermingsmiddelen tot het afstellen van de rijafstand met het oog op mechanische onkruidbestrijding. Daarnaast komt ook het aspect teeltrotatie aan bod.

Creatie van een waardeketen voor Vlaamse soja (werkpakket 3)

Binnen dit werkpakket staan overlegmomenten centraal met verschillende actoren. De informatie en kennis die hier uit voortvloeit, helpt bij het opstellen van een roadmap en opzetten van een organisatievorm voor het opzetten van een waardeketen. Deze waardenketencreatie zal voor landbouwers in de toekomst een rendabel afzetkanaal creëren voor Vlaamse soja. Het is een belangrijke stap naar nieuwe perspectieven van lokaal geproduceerde soja.

Participatie en kennisverspreiding (werkpakket 4)

De overdracht van beloftevol onderzoek naar daadwerkelijk toegepaste innovatie is een uitermate belangrijke stap die vaak nogal stroef verloopt. Een onderzoeksproject kan pas echt succesvol zijn wanneer dit leidt tot een concrete verandering voor de eindgebruiker. Een optimale valorisatie houdt een vertaling in van wetenschappelijke resultaten naar een gericht en toepasbaar advies voor de landbouwer waarbij getracht wordt de kennis maximaal te verspreiden. Tijdens dit werkpakket wordt deze uitdaging aangepakt.

Volgende taken staan op het programma:

  • Teeltbegeleiding
  • Studieavonden
  • Studiereizen/excursies
  • Demo momenten
  • Teelthandleiding, website en communicatie
Project partners
logo ILVO logo inagro KU Leuven logo vlaio
Co-financiering
Agrifirm Alpro logo arvesta BFA logo boerenbond Borlix Jorion Lidl Rikolto Anne CNH M@M Maschio Steeno Vanhoucke VDD agri Colruytgroup