Algemeen Bezoekmoment soja (augustus 2021)

Veldproeven in zoektocht naar duurzame en rendabele sojateelt

Eind augustus vond het tweede proefveldbezoek plaats met de gebruikersgroep van het Soy2Grow-project ‘Naar een duurzame en rendabele sojateelt in Vlaanderen’ (VLAIO) met partners ILVO, KU Leuven TRANSfarm en Inagro. De soja maakt nu volop peulen, een ideaal moment om de proeven op de proefvelden van Inagro eens van naderbij te bekijken. Tijdens de bezoeknamiddag kwamen de rassenproef en de proef met mechanische onkruidbeheersing aan bod. We bespraken ook de proeven die noodzakelijk zijn voor de opmaak van nieuwe erkenningsdossiers.

Zoektocht naar geschikte rassen

Dit jaar liggen er 24 rassen in proef. De rassen die aanliggen behoren allen tot de vroegrijpheidsklasse 00 of 000, om het potentieel te onderzoeken van rassen die voldoende vroeg afrijpen in onze regio. De focus ligt op het eiwitgehalte in combinatie met een goede opbrengst. Op cijfers daarvan is het nog wachten tot na de oogst die verwacht wordt in oktober. Inagro zaaide de rassenproef op 1 juni 2021. Wat relatief laat is, maar gezien de weersomstandigheden was het perceel niet eerder geschikt voor veldwerkzaamheden. Alle rassen liggen aan in vier herhalingen op twee locaties. Naast de proef aangelegd door Inagro in Beitem, ligt dezelfde proef ook aan bij ILVO, Merelbeke. Ook dit seizoen werd de proef afgedekt met een Howicover om vogel- en wildschade te voorkomen, op proefvelden van het ILVO werden gewone vogelafweer netten gebruikt.

Voor het eerst werd er Sclerotinia vastgesteld in de sojateelt van Inagro. De nattere omstandigheden dit seizoen zullen de ontwikkeling van de schimmel bevorderd hebben. Er is daarom overgegaan tot een behandeling met Propulse aan 1l/ha. De erkenning wordt pas eind 2021 verwacht omdat de zonale aanvraag van dit middel nog loopt. In afwachting daarvan vroeg Inagro daarom voor het derde jaar op rij een 120-dagenregeling aan.

Tijdens het groeiseizoen volgden we de opkomst, de bodembedekking, het aantal planten per m², de bloeidatum, de grootte van de planten en de hoogte van de eerste peulaanzetting op. Zodra het vroegste ras afrijpt en tot stadium R8 bereikt is, zullen er wekelijks scores geven aan de afrijping. R8 is het stadium waarop alle bladeren zijn gevallen en de plant oogstrijp is. Momenteel is er visueel nog geen verkleuring te zien aan de rassen.

Nieuwe erkenningen voor gewasbeschermingsmiddelen

Soja is een relatief nieuwe teelt in Vlaanderen. Daarom is het noodzakelijk om nieuwe gewasbeschermingsmiddelen erkend te krijgen. Een grondige onkruidbeheersing blijft een van de prioriteiten. Er werd daarom een proef aangelegd om selectiviteit in soja na te gaan van een nieuw herbicide, dat in vooropkomst kan ingezet worden. Om de resultaten te kunnen gebruiken in een erkenningsdossier, zijn proeven onder strikte GEP-condities vereist. Het knelpunt blijft een geschikt middel vinden dat in na-opkomst toegepast kan worden in soja. Daarom zetten we ook in op mechanische onkruidbeheersing (lees verder meer).

Ook voor de erkenning van insecticiden zijn al stappen ondernomen. Dit seizoen werd een middel ingediend ter bestrijding van spintmijt. Een insect dat vorig seizoen heel wat schade heeft aangebracht, voornamelijk in het binnenland. Een middel tegen bonenvlieg dringt zich ook op, daarvoor zullen nog stappen ondernomen worden.

Zoals de aanwezigheid van Sclerotinia doet vermoeden, is ook een fungicide van belang. Momenteel zijn er geen fungiciden toegalaten in België, al heeft Inagro wel een 120-dagenregeling aangevraagd voor Propulse. Deze erkenning wordt verwacht eind 2021, zoals eerder vermeld. Ook naar zaaizaadbehandeling met een fungicide wordt er dit seizoen gekeken. De invloed van het gecoate fungicide op de ontwikkeling van de wortelknobbels werd opgenomen in de proeven door Inagro.

Mechanisch combineren met chemische onkruidbeheersing

Op hun proefvelden onderzoeken Inagro en KU Leuven de chemische en mechanische onkruidbestrijding en een combinatie van beide in de sojateelt bij verschillende rijafstanden. De proef van KU Leuven moest vroegtijdig stopgezet worden door een te grote vogelschade. De proef van Inagro werd ingezaaid op 10 juni 2021 met een pneumatische zaaimachine in twee rijafstanden (13 en 26 cm). De opkomst was over de volledige proef regelmatig.

Naast de factor rijafstand onderzoekt Inagro in deze proef het type behandeling. De drie types zijn chemisch in vooropkomst, mechanisch in na-opkomst en de combinatie van beide. De chemische onkruidbestrijding (10/06/2021) bestond uit een combinatie van Centium 0,15 L/ha + Frontier 0,50 L/ha + Proman 1,50 L/ha. Mechanische onkruidbestrijding gebeurde op 02/07/2021 met een wiedeg. De rijen hebben zich kort daarna gesloten, waardoor onkruidbeheersing niet meer aan de orde was.

Dit jaar tellen we een hogere onkruiddruk dan vorig jaar. Dat verklaren we door de nattere omstandigheden, waardoor de onkruiden beter kiemen. Het meest voorkomende onkruid dit seizoen is knopkruid, waar we vorig jaar hoofdzakelijk melganzevoet telden. Wat nu al visueel opvalt, zijn de lagere planten in de veldjes met mechanische onkruidbeheersing. Wat in de lijn ligt van de proeven vorig jaar.

Inoculeren van sojazaden voor de zaai

Het ILVO en KU Leuven leggen dit jaar een proef aan met verschillende inoculatieproducten. Als referentieproduct wordt Rhizoliq Top gebruikt, een product dat nu gebruikt wordt in de teelt van soja in Vlaanderen bij de landbouwers. Daarnaast liggen er nog 8 andere toepassingen aan. Producten op basis van een poeder, vloeistof of gecoat materiaal worden met elkaar vergeleken. Tijdens het groeiseizoen beoordeelden we de wortelknolletjes van de verschillende objecten beoordeelt, deze gegevens koppelen we op het einde van het seizoen aan de opbrengst en het eiwitgehalte. Resultaten worden verwacht tegen het einde van dit jaar.

Te verwachten

Na de oogst van de proeven bij alle partners, ILVO, KU Leuven TRANSfarm en Inagro zullen de resultaten verder verspreid worden. De resultaten en ervaringen binnen dit project kunnen een stimulans zijn om zelf met soja aan de slag te gaan. Ook de premie van €600 per ha die geboden wordt voor de teelt van soja binnen de pre-ecoregelingen kunnen in overweging worden genomen (Meer info).